Želimir Žilnik, Forteca Europa, 2000
Docudrama opowiada historię rosyjskiej rodziny. Swietłana żyje w Trieście i czeka na przyjazd córki Katii. Ma ją dowieźć do Włoch jej były mąż Artiom. W wyniku różnych zdarzeń dziewczynka i mężczyzna znajdą się na południowo-wschodniej granicy strefy Schengen, między Węgrami, Słowenią i Chorwacją – w obcym kraju, bez paszportów i urzędowych pism, które legalizowały ich podróż na Zachód.
PLATFORMA BAŁKANY – PROGRAM FILMOWY
Istotnym suplementem do teatralnych prezentacji w ramach Idiomu jest program filmowy zaproponowany przez kuratorów. Jak co roku miejscem projekcji będzie dziedziniec szkoły baletowej. W tym roku program zdominuje prezentacja unikatowego awangardowego nurtu w kinie krajów byłej Jugosławii w latach 60. i 70., czyli tzw. Jugosłowiańskiej Czarnej Fali, oraz jej głównego przedstawiciela, serbskiego reżysera Želimira Žilnika. W programie znalazły się również filmy innych twórców tego nurtu: uznawanego za surrealistę, anarchistę i satyra współczesności Dušana Makavejeva, a także Aleksandra Petrovicia, Živojina Pavlovicia oraz przedstawicieli czeskiej szkoły filmowej w Jugosławii Rajko Grlicia i Gorana Markovicia. Program zamyka film Planeta Sarajewo Šahina Šišicia z 1994 r., obraz uznawany za arcydzieło filmowego dokumentu.
Želimir Žilnik
Urodził się w 1942 r. w Niszu na terenie dzisiejszej Serbii. Jest uznawany za głównego przedstawiciela Czarnej Fali – unikatowego awangardowego nurtu w kinie byłej Jugosławii w latach 60. i 70. XX w. Pierwszą międzynarodową nagrodę – Złotego Niedźwiedzia – otrzymał w 1969 r., podczas 19. Festiwalu Filmowego w Berlinie za film Młode lata. Obraz ten charakteryzuje się typowymi dla Czarnej Fali cechami – eksperymentalną formą, polemiczną narracją, tematyką społeczną, zderzeniem przeciwstawnych ideologii i fatalistycznym finałem. Całe kino Žilnika cechuje społeczne zaangażowanie i sprzeciw wobec ograniczenia wolności i indoktrynacji wprowadzanej przez kolejne reżimy – najpierw komunizm, potem reżim Slobodana Miloševicia. Do dzisiaj reżysera interesują przede wszystkim problemy Europy Środkowo-Wschodniej i towarzysząca im dynamika przemian społecznych. Zrealizował kilkadziesiąt filmów, w tym liczne formy docudramy, zdobywając wiele najważniejszych międzynarodowych nagród filmowych. Wykładał m.in. na londyńskich Goldsmiths College i UCL, Uniwersytecie w Lejdzie, Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, Uniwersytecie Stanforda, Uniwersytecie Środkowoeuropejskim w Budapeszcie, School of Arts and Communication na Uniwersytecie w Malmö.