Używamy Cookies w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników.
Dalesze korzystanie z tego serwisu oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Dowiedz się więcej o naszej polityce prywatności

Zamknij

16 - 25/06/2017

  • 21.06 18:00 / spotkanie z Milicą Tomić

    22.06 18:00 / spotkanie z Ivaną Bago

    Postjugosłowiańskie Pokolenie pochylające się nad grobem nieznanej "Jugosławii" 

    Wieloletni konflikt rozbieżnych dyskursów dotyczących historii Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii sprawił, że dwadzieścia lat po jej gwałtownym rozpadzie znaczenie słowa "Jugosławia" nie jest jasne. Przez długi czas było ono traktowane jako obelżywe, a autorzy piszący o historii krajów należących niegdyś do Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii zastępowali je eufemistycznymi sformułowaniami takimi jak "dawna Jugosławia", "Bałkany", "południowo-wschodnia Europa" czy też "region". Jednak niedawno słowa "Jugosławia" oraz "jugosłowiański" wróciły do łask i używane są zarówno w odniesieniu do socjalistycznej przeszłości jak i do następujących po niej czasów określanych dziś mianem "postjugosłowiańskich". Powrót ten jest szczególnie widoczny w dyskursach artystycznych, akademickich i krytycznych, których autorzy widzieli rozpad Jugosławii na własne oczy jako dzieci lub młodzi dorośli, co sprawia, że są najmniej wiarygodnymi świadkami istnienia i funkcjonowania tego socjalistycznego państwa. Jednocześnie przyjmują oni role lojalnych historyków, archiwistów i portrecistów, którzy pozostają wierni swojemu historycznemu, politycznemu oraz estetycznemu dziedzictwu. Przymiotnik "postjugosłowiański" określa więc nie tylko fakt społeczny przynależności pokoleniowej, ale również nowe konteksty historyczne, estetyczne i polityczne, które umiejscawiają słowa "Jugosławia" i "jugosłowiański" w teraźniejszości jednocześnie odnosząc się do jugosłowiańskiej polityki i estetyki czasów "jugosłowiańskiego dwudziestego wieku", w których sztuka odgrywała wielką rolę. Podczas wykładu przedstawimy i poddamy dyskusji problem tworzenia obrazu historii jugosłowiańskiej polityki i estetyki z punktu widzenia teraźniejszości. Szczególną uwagę poświęcimy pracom The Monument Group oraz Working Group Four Faces of Omarska, których analiza jest konieczna do znalezienia punktów wyjścia pozwalających na rozpoczęcie tej historyzującej misji. 

    23.06 16:30 / spotkanie z Dubravką Sekulic

    Co stosunki majątkowe mogą nam powiedzieć o mieście?

    Celem dyskusji będzie analiza związku między kopalnią a miastem oraz jego przeobrażeniu w wyniku zmian w zakresie stosunków majątkowych regulujących prawa własności do kopalni, które pozornie nie wywarły wpływu na związek między mieszkańcami a kopalnią, będącą ich miejscem pracy. Przykład kopalni będzie stanowiła dla nas punkt wyjścia do refleksji na temat wpływu zmian ustrojów majątkowych na przestrzenie, w których toczy się życie społeczne. Szczególną uwagę zwrócimy na zagadnienia związane z zakwaterowaniem mieszkańców oraz przestrzenią publiczną. Podczas dyskusji spróbujemy także pokazać uczestnikom aktualną sytuację zglobalizowanej kapitalistycznej gospodarki wydobywczej na przykładzie miast Omarska i Prijedor w Bośni i Hercegowinie, dawnej Jugosławii.

    Dyskusja zostanie przeprowadzona w języku angielskim.

    23.06 18:00 / spotkanie z Branimirem Stojanovicem

    Własność prywatna, prywatyzacja i inne zbrodnie

    Podczas wykładu poruszone zostanę następujące kwestie:
    - Czy możemy mówić o istnieniu wewnętrznych granic w procesie prywatyzacji?
    - Jak rozumieć słowa Jürgena Habermasa "Kiedy utopia 'państwa pracy' została porzucona..."?
    - Czy obozy koncentracyjne mogą być traktowane jako jedna z form własności prywatnej?
    - Czy Europa jest tak naprawdę ostatnim bastionem oporu przeciwko rewolucji?
    - Czym jest własność społeczna?

    SANS SOUCI: FOUR FACES OF OMARSKA

    Omarska to położony niedaleko Banja Luki (w serbskiej części Bośni i Hercegowiny) kompleks przemysłowy, założony w socjalistycznej Jugosławii. Funkcjonował wtedy jako kopalnia rud żelaza. Na początku wojny na Bałkanach w latach 90. XX wieku siły bośniackich Serbów przekształciły to miejsce w obóz koncentracyjny dla ludności nie-serbskiej i więźniów politycznych. W 2004 roku większościowym właścicielem kopalni został transnarodowy koncern ArcelorMittal (największy na świecie producent stali), który wznowił jej funkcjonowanie. Dzisiaj, 25 lat po zamknięciu obozu, Omarska jest miejscem współistnienia żywych i umarłych, ofiar tortur i ich katów, masowych grobów i produkcji przemysłowej.

    ArcelorMittel stosuje dyskryminujące praktyki wobec pracowników nieserbskich, powtarzając tym samym politykę czystek etnicznych stosowanych w czasie wojny. Koncern bierze też udział w polityce negowania istnienia obozu w Omarsce, czego dowodem jest decyzja o uniemożliwieniu powstania centrum pamięci ofiar. To przykład współpracy transnarodowego kapitału z lokalnymi nacjonalistycznymi władzami w celu „normalizacji” teraźniejszości przez wyparcie przeszłych zbrodni. Globalny kapitał przykrywa miejsca traumy, czyniąc je niewidzialnymi i nieistotnymi.

  • Dubravka Sekulić jest architektką badającą przemiany, jakie zachodzą we współczesnych miastach w zakresie produkcji przestrzeni, prawa oraz gospodarki. We wrześniu 2016 roku, tuż po ukończeniu trzyletniego stypendium doktoranckiego w Instytucie Historii i Teorii Architektury na Uniwersytecie ETH Zürich w Szwajcarii, została członkiem Instytutu Sztuki Współczesnej Politechniki Grazu. Zorganizowana w 2012 roku w Muzeum Sztuki Współczesnej w Belgradzie wystawa pt. "Trzy punkty podparcia: architekt Zoran Bojović", której Sekulić była kuratorką, i która ukazywała wyniki jej badań, stała się punktem wyjścia dla książki architektki wydanej w 2013 roku oraz jej projektu doktorskiego pt. "Tworząc Niezaangażowanie: działalność jugosłowiańskich firm budowlanych na terenie państw Trzeciego Świata w latach 1961-1989". W 2012 roku instytut Jan van Eyck Academie wydał dwie publikacje, w których stworzenie zaangażowana była Sekulić: "Glotzt Nicht so Romantisch! O pozaprawnych przestrzeniach w Belgradzie", której była autorką oraz "Surfując na Czarnej Fali jugosłowiańskiego kina i jego występków", którą współedytowała z Gal Kirn and Žigą Testen. Wraz z Branko Belaćeviczem, Marko Mileticzem, Srdjanem Prodanoviczem i Jeleną Stefanović stworzyła wystawę pt' "Peti Park: Walka o każdy dzień", na podstawie której została wydana publikacja naukowa. Dubravka Sekulić była zaangażowane w działalność podyplomowego laboratorium badań "Szukając wspólnej płaszczyzny" działającego przy Królewskim Instytucie Sztuki w Sztokholmie, Jan van Eyck Academy w Maastricht oraz Akademie Schloss Solitude w Stuttgarcie. Obecnie jest członkinią rady doradczej BLOK w Zagrzebiu oraz członkinią założycielską Grupy Parytetowej ETH Zürich.

    Branimir Stojanović (ur. 1958) jest psychoanalitykiem, filozofem, artystą, członkiem Belgradzkiego Stowarzyszenia Psychoanalitycznego oraz założycielem Szkoły Historii i Teorii Obrazów, w której pracuje jako wykładowca. Stojanović jest twórcą i redaktorem serii wydawniczej "The Gay Science" oraz czasopisma "Prelom", redaktorem naczelnym magazynu "Arhiv psihoanalize" ("Archiwum Psychoanalizy"), jak również pomysłodawcą i członkiem grupy artystycznej o nazwie Grupa Spomenik oraz biblioteki i placówki samokształcenia Ucitelj neznalica i njegovi komiteti (Niedouczony Dyrektor i jego Komisje). Wydane eseje, teksty i studia jego autorstwa dotyczą zagadnień z dziedziny filozofii, teorii psychoanalizy, krytyki ideologii oraz teorii sztuki.

    Ivana Bago to pochodząca z Zagrzebia historyczka sztuki, pisarka, kuratorka oraz doktorantka Wydziału Sztuk Pięknych, Historii Sztuki i Sztuk Wizualnych na Uniwersytecie Duke'a. Jest współzałożycielką Instytutu Delve (www.delve.hr), który realizuje są projekty z pogranicza nauki, sztuki, historii sztuki i praktyki kuratorskiej. Jej zainteresowania badawcze obejmują historię Jugosławii, sztukę jugosłowiańską, sztukę konceptualną, geopolitykę sztuki współczesnej, teorie sztuki i estetyki teorię krytyczną oraz fenomenologię.